بهترین متخصص نوار عصب و عضله در سال 1402

آخرین تاریخ آپدیت 2024-01-11 توسط پژمان خزایی

الکترومیوگرافی یا نوار عصب یک روش تشخیص پزشکی برای ارزیابی سلامت عصب است. در این روش دکتر شهربانو کاظمی، متخصص نوار عصب و عضله یک الکترود را به ناحیه‌ای از بدن که محل عصب است، متصل و سیگنال‌های الکتریکی تولید شده توسط عصب ضبط می‌شود. این سیگنال‌ها تحلیل و به‌صورت نمودار نمایش داده می‌شود تا به‌سلامت و حسن عملکرد عصب پی برد.

به‌عبارت‌دیگر فعال‌کردن اعصاب با پالس‌های کوچک در نقاط مختلف بدن، نوار عصب نامیده می‌شود. این آزمایش برای کمک به تشخیص ناهنجاری‌های عصبی عضلانی استفاده می‌شود. در طول آزمایش، یک یا چند سوزن کوچک (که الکترود نیز نامیده می‌شود) از طریق پوست به عضله وارد می‌شود.

متخصص نوار عصب و عضله پس از قراردادن الکترود، ممکن است از شما خواسته شود که عضله را منقبض کنید، مثلاً پای خود را خم یا بلند کنید. اندازه و شکل موج اطلاعاتی در مورد توانایی عضله برای پاسخ‌دادن به هنگام تحریک اعصاب ارائه می‌دهد. زمانی که عضله با شدت بیشتری منقبض شود، فیبرهای عضلانی بیشتری فعال می‌شوند.

نوار عصب یا الکترومیوگرافی چیست؟

برای یافتن مشکلات عصبی و ماهیچه‌ای آزمایشی توسط متخصص نوار عصب و عضله انجام می‌گردد به این صورت که یک سوزن بر روی عضلات قرار داده تا پاسخ و واکنش آن‌ها را به تحریک انجام شده مشاهده کنیم. عللی که ممکن است موجب نتیجه غیرطبیعی نوار عصب باشد عبارت‌اند از:

1. پولیمیوزیت که یک بیماری التهابی عضلانی است و قدرت عضلات را کاهش می‌شود.
2. دیستروفی عضلانی یک بیماری ژنتیکی مزمن است که عملکرد عضلات را با اختلال مواجه می‌کند.
3. میاستنی گراویس به‌عنوان یک اختلال ژنتیکی یا ایمنی در نقطه‌ای اتصال با عصب با عضله رخ می‌دهد.
4. بیماری عصب حرکتی

الکترومیوگرافی از طریق ضربات الکتریکی، سرعت هدایت یک عصب را اندازه‌گیری می‌نماید. NCV برای تشخیص آسیب‌دیدگی یا سلامت عملکرد اعصاب مورداستفاده قرار می‌گیرد. می‌توان هم‌زمان با آزمایش نوار عصب این اقدام را انجام و بیماری‌های حادث در اعصاب و ماهیچه‌ها را شناسایی کرد.

در بیشتر اوقات، این معاینه توسط شخص یا متخصص نوار عصب و عضله درخواست می‌شود. زیرا بیمار علائمی دارد که نشان‌دهنده برخی از مشکلات عصب است از جمله بی‌حسی، سوزن شدن، درد در عضلات و سایر ناهنجاری‌ها که ممکن است مشهود نباشند؛ اما تست نوار عصب آن‌ها را شناسایی کند.

الکترومیوگرافی چه کاربردی دارد؟

EMG و مطالعات هدایت عصبی برای کمک به تشخیص انواع اختلالات عضلانی و عصبی استفاده می‌شود. آزمایش EMG به شما کمک می‌کند تا تشخیص دهید که آیا عضلات به سیگنال‌های عصبی به‌درستی پاسخ می‌دهند یا خیر. هم چنین بررسی هدایت عصبی به تشخیص آسیب یا بیماری عصبی کمک می‌کند.

هنگامی که آزمایش EMG و مطالعات هدایت عصبی با تلفیق شوند، به متخصص الکترومیوگرافی کمک می‌کند تا علائم ناشی از اختلال عضلانی یا مشکل عصبی را شناسایی دهد. نتیجه آزمایش نوار عصب یا الکترومیوگرافی می‌تواند به پزشک در تعیین علل اصلی علائم کمک کند:

• اختلالات عضلانی
• اختلال میاستنی گراویس
• رادیکولوپاتی
• اختلالات عصبی محیطی

چرا به متخصص نوار عصب و عضله نیاز دارم؟

اگر علائم اختلال عضلانی یا عصبی را مشاهده کردید ممکن است به آزمایش نوار عصب نیاز داشته باشید. علائمی مانند: ضعف عضلانی، اسپاسم، گرفتگی و فلج ماهیچه. به همین دلیل برای درمان باید به متخصص مراجعه کنید.

نحوه انجام آزمایش نوار عصب و مطالعه هدایت عصبی توسط متخصص الکترومیوگرافی

EMG:

روی یک میز یا تخت می‌نشینید یا دراز می‌کشید. متخصص نوار عصب و عضله پوست روی عضله را ضدعفونی می‌کند و یک الکترود سوزنی را در عضله قرار می‌دهد. الکترود سوزنی سیم مخصوصی است که جریان الکتریکی ملایمی از آن عبور می‌کند. هنگام قراردادن الکترود ممکن است کمی درد یا ناراحتی احساس کنید.

دستگاه زمانی که عضله در حال استراحت است، فعالیت عضلانی را ثبت می‌کند. سپس از شما خواسته می‌شود که عضله را به ‌آرامی و پیوسته سفت (منقبض) کنید و دستگاه این فعالیت را ثبت خواهد کرد. الکترود ممکن است برای ثبت فعالیت در عضلات مختلف حرکت داده شود. فعالیت الکتریکی ضبط و بر روی یک صفحه ویدئو نشان داده می‌شود.

فعالیت به‌صورت خطوط مواج و سیخ دار نمایش داده می‌شود. همچنین ممکن است این فعالیت ضبط شده و به یک بلندگوی صوتی ارسال شود. هنگام انقباض عضله ممکن است صداهایی مانند ترکیدن را بشنوید.

NCS:

روی یک‌تخت می‌نشینید یا دراز می‌کشید. یک یا چند الکترود با استفاده از چسب به عصب یا اعصاب خاصی متصل می‌شود. الکترودها که الکترودهای محرک نامیده می‌شوند، یک پالس الکتریکی ملایم را منتقل می‌کنند.

متخصص نوار عصب و عضله انواع مختلفی از الکترودها را به ماهیچه یا ماهیچه‌هایی که توسط اعصاب کنترل می‌شوند وصل می‌کند تا این الکترودها پاسخ به تحریک الکتریکی عصب را ثبت می‌کنند.

سپس پالس کوچکی از الکتریسیته از طریق الکترودهای محرک ارسال تا عصب را برای ارسال سیگنال به عضله تحریک کند. این اقدام ممکن است باعث احساس سوزن شدن خفیف در شما شود.

مدت زمانی که طول می‌کشد تا عضله به سیگنال عصبی پاسخ دهد ثبت می‌گردد. سرعت پاسخ عصب را سرعت هدایت می‌نامند. اگر می‌خواهید هر دو آزمایش را انجام می‌دهید، پیشنهاد می‌شود ابتدا مطالعه هدایت عصبی انجام می‌شود.

قبل از نوار عصب چه اقداماتی باید انجام دهیم؟

اگر از دستگاه پیس میکر یا دفیبریلاتور قلبی استفاده می‌کنید حتماً به متخصص نوار عصب و عضله خود اطلاع دهید. زیرا لازم است قبل از آزمایش اقدامات خاصی انجام داده شود.

لباس‌های گشاد و راحت بپوشید تا دسترسی به محل آزمایش به‌راحتی امکان‌پذیر می‌سازد. مطمئن شوید که پوستتان تمیز و ضدعفونی است. یک یا دو روز قبل از آزمایش از انواع مواد آرایشی و معطر مانند لوسیون، کرم یا عطر استفاده نکنید.

ممکن است در طول آزمایش EMG کمی درد یا گرفتگی و در حین مطالعه هدایت عصبی، احساس گزگز مانند شوک خفیف الکتریکی احساس کنید.

نتیجه آزمایش نوار عصب و عضله

اگر نتایج شما نرمال نبود، می‌تواند نشان‌دهنده انواع مشکلات و ناهنجاری مختلف باشد. بسته به اینکه کدام ماهیچه یا اعصاب تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند، ممکن است تشخیص متخصص نوار عصب و عضله یکی از موارد زیر باشد:

• سندرم تونل کارپال: وضعیتی که بر اعصاب دست و بازو تأثیر می‌گذارد. این عارضه معمولاً جدی نیست، اما می‌تواند دردناک باشد.
• فتق دیسک: حالتی که نشان‌دهنده این است که بخشی از ستون فقرات شما به نام دیسک آسیب‌دیده باشد. این مشکل به ستون فقرات فشار وارد می‌کند و باعث درد و بی‌حسی می‌شود.
• سندرم گیلن‌باره: یک بیماری التهابی نادر است که دستگاه عصبی محیطی را درگیر می‌کند و موجب ضعف عضلات و بی‌حسی می‌شود. این مشکل می‌تواند در تمام سنین رخ دهد؛ اما بین ۵۰ تا ۳۰ سالگی شایع‌تر است. علایم شایع آن در مراحل اولیه، ضعف عضلات دست‌وپا، ساعد، بازو، ساق و ران‌ها، شکم و قفسه سینه است.
• میاستنی گراویس: افراد مبتلا درعضلات چشم، پلک و صورت دچار ضعف هستند. ضعف در عضلات چشم اصطلاحاً میاستنی گراویس چشمی نامیده می‌شود. این بیماری می‌تواند یک یا هر دو چشم را درگیر کند. افتادگی پلک، دوبینی، مشکل در ایجاد حالات از دیگر علائم این عارضه به شمار می‌رود.
• بیماری شارکو ماری توث: نوعی بیماری مادرزادی عصبی و ژنتیکی – محیطی است که در هر 2500 نفر یک نفر دچار می‌شود. شارکو ماری توث شایع‌ترین بیماری در بین همه نوروپاتی‌های دستگاه عصبی محیطی است.
• دیستروفی عضلانی: یک بیماری ارثی است که ساختار و عملکرد ماهیچه‌ها را به‌طورجدی تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
• اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) : به نام بیماری لو گهریگ نیز شناخته می‌شود. یک اختلال پیش‌رونده و در نهایت کشنده است که به سلول‌های عصبی مغز و نخاع شما حمله می‌کند. هم چنین بر ماهیچه‌هایی که برای حرکت، صحبت‌کردن، خوردن و تنفس استفاده می‌کنید تأثیر می‌گذارد.

تست نوار عصب یا الکترومیوگرافی با توجه به شرایط مورد آزمایش و یافته‌های مطالعاتی، حدوداً بین ۳۰ الی ۹۰ دقیقه انجام می‌شود. گزارشی که شامل نتایج و تفسیر باشد به پزشک شما ارسال می‌شود. برخی این سؤال را دارند که آیا آزمایش نوار عصب یا الکترومیوگرافی با درد همراه است؟

برای آزمایش نوار عصب یا الکترومیوگرافی 2 حالت متصور است که هر کدام است منجر به ناراحتی شود. اما در بیشتر مواقع بدون نیاز به دارو، قابل‌تحمل هستند. در اکثر اوقات، متخصص نوار عصب و عضله هر دو آزمایش را انجام می‌دهد، اما در برخی شرایط، ممکن است فقط یک یا موارد دیگری را انجام دهد.

نتیجه‌گیری

الکترومیوگرافی (EMG) یک تست تشخیصی است که با اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی در عضلات به تشخیص ناهنجاری‌های عصبی عضلانی کمک می‌کند.

اعصاب حرکتی (نرون‌های حرکتی) سیگنال‌های الکتریکی را به ماهیچه‌های می‌فرستند تا به آنها بگوید چه کاری را انجام دهند. (این سیگنال‌ها از مغز شما منشأ می‌گیرند، از طریق اعصاب حرکتی و عضلات شما می‌رسند.) این تحریک الکتریکی باعث فعالیت الکتریکی در عضلات شما می‌شود که باعث انقباض (سفت‌شدن) آنها می‌شود. خود انقباض عضلانی نیز فعالیت الکتریکی ایجاد می‌کند.

به طور معمول، ماهیچه‌ای که در حال استراحت است هیچ فعالیت الکتریکی ندارد. انقباض جزئی عضله منجر به فعالیت الکتریکی می‌شود که با انقباض شدیدتر ماهیچه افزایش می‌یابد.

مشکلات و اختلالاتی که با استفاده از الکترومیوگرافی تشخیص داده می‌شود طیف گسترده‌ای از بیماری‌های عصبی عضلانی، مشکلات حرکتی، آسیب‌های عصبی، یا شرایط دژنراتیو هستند مانند:

• اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)
• سندرم تونل کارپال
• اسپوندیلوز گردنی
• سندرم گیلن باره
• سندرم لامبرت ایتون
• دیستروفی عضلانی
• میاستنی گراویس
• نوروپاتی محیطی
• پلی میوزیت
• اختلال عملکرد عصب رادیال
• اختلال عملکرد عصب سیاتیک