آخرین تاریخ آپدیت 2023-11-20 توسط حمیرا فرجی
نوار عصب و عضله دو اندام (به انگلیسی:Electromyography)یک نوع از تست نوار عصب و عضله است که برای بررسی سلامت و عملکرد اعصاب و عضلات دو اندام بالا یا پایین بدن انجام می شود. این تست می تواند به تشخیص بیماری هایی که باعث درد، ضعف، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در دستان یا پاها می شوند، کمک کند
فهرست مطالب
- 1 منظور از دو اندام در نوار عصب و عضله دو اندام کجاست؟
- 2 برخی از بیماری هایی که با نوار عصب و عضله دست تشخیص داده می شوند
- 3 برخی از بیماری هایی که با نوار عصب و عضله پا تشخیص داده می شوند
- 4 مزایا نوار عصب و عضله دو اندام
- 5 معایب نوار عصب و عضله دو اندام
- 6 آماده شدن برای نوار عصب و عضله دو اندام
- 7 سوزن های نوار عصب و عضله دو اندام
- 8 سن مناسب نوار عصب و عضله دو اندام
- 9 عوارض نوار عصب و عضله دو اندام
- 10 هزینه انجام نوار عصب و عضله دو اندام
- 11 مراقبت های بعد از تست نوار عصب و عضله دو اندام
- 12 چه نوع بیمه ای برای نوار عصب عضله دو اندام مورد قبول است
- 13 چگونه نوار عصب و عضله دو اندام انجام می شود؟
- 14 تفسیر نتایج نوار عصب و عضله دو اندام
- 15 آیا نوار عصب و عضله دو اندام درد دارد؟
منظور از دو اندام در نوار عصب و عضله دو اندام کجاست؟
نوار عصب و عضله دواندام به دو اندام فوقانی یا تحتانی اشاره دارد که مورد بررسی قرار می گیرند. این دو اندام می توانند دست ها یا پاها باشند. برای مثال، نوار عصب و عضله دو اندام فوقانی به بررسی عصب ها و عضلات بازو و دست می پردازد. نوار عصب و عضله دو اندام تحتانی به بررسی عصب ها و عضلات ران و پا می پردازد
برای انجام این تست، از دو آزمون استفاده می شود: الکترومیوگرافی (EMG) و مطالعه هدایت عصبی (NCS). در EMG، از یک سوزن باریک استفاده می شود که در عضله وارد می شود و فعالیت الکتریکی عضله را ثبت می کند. در NCS، از الکترودهای کوچکی استفاده می شود که روی پوست قرار می گیرند و تحریک الکتریکی به عصب می دهند و انتقال آنها را اندازه گیری می کنند
برخی از بیماری هایی که با نوار عصب و عضله دست تشخیص داده می شوند
• سندروم تونل کارپال: (به انگلیسی: Carpal tunnel syndrome) این بیماری زمانی رخ می دهد که عصب مدیان در مچ دست فشار می خورد و باعث درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در کف دست و سه انگشت کناری می شود
• رادیکولوپاتی گردن: (به انگلیسی: Polyradiculoneuropathy) این بیماری زمانی رخ می دهد که یک یا چند ریشه عصبی در گردن آسیب می بینند و باعث درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در دست، بازو، شانه یا گردن می شود
• بیماری های عضلانی: این بیماری ها زمانی رخ می دهند که عضلات دست ضعیف یا آسیب می بینند و باعث درد، ضعف، تیرگی یا انقباض عضلانی می شوند. برخی از این بیماری ها عبارتند از دیستروفی عضلانی، پلی میوزیت، بیماری های متابولیک عضلانی و آتروفی عضلانی
برخی از بیماری هایی که با نوار عصب و عضله پا تشخیص داده می شوند
• نوروپاتی محیطی: به انگلیسی:(Peripheral neuropathy)این بیماری زمانی رخ می دهد که اعصاب محیطی که از مغز و نخاع به بافت های دیگر بدن می روند، آسیب ببینند. این آسیب ممکن است به دلیل بیماری های مختلفی مانند دیابت، کمبود ویتامین، عفونت، سموم، آسیب مکانیکی یا اختلالات ایمنی باشد. نوروپاتی محیطی می تواند باعث درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف، تعادل بد، تغییرات در پوست یا تغییرات در عملکرد اندام ها شود
• رادیکولوپاتی: (به انگلیسی: Polyradiculoneuropathy)این بیماری زمانی رخ می دهد که یک یا چند ریشه عصبی که از نخاع به بافت های دیگر بدن می روند، فشار، التهاب یا آسیب ببینند. این آسیب ممکن است به دلیل بیماری های مختلفی مانند دیسک فتق، استنوز نخاعی، تومور، عفونت، آرتریت یا آسیب مکانیکی باشد. رادیکولوپاتی می تواند باعث درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف، کاهش عملکرد عضلانی یا اختلالات حسی در اندام ها شود
• بیماری های عضلانی: این بیماری ها زمانی رخ می دهند که عضلات پا ضعیف یا آسیب ببینند. این آسیب ممکن است به دلیل بیماری های مختلفی مانند دیستروفی عضلانی، میوزیت، میوپاتی متابولیک، آتروفی عضلانی یا اختلالات ارتباط عصب و عضله باشد. بیماری های عضلانی می توانند باعث درد، ضعف، تیرگی، انقباض، اسپاسم یا کاهش عملکرد عضلانی شوند
مزایا نوار عصب و عضله دو اندام
• تشخیص دقیق و سریع: این تست با استفاده از سوزن ها و الکترودهایی که به دستگاه نوار عصب و عضله متصل هستند، سیگنال های الکتریکی را از عصب ها و عضلات ثبت و نمایش می دهد. این سیگنال ها می توانند نشان دهنده سلامت، ضعف، آسیب، التهاب یا فشار عصب ها و عضلات باشند. پزشک می تواند با دیدن و شنیدن این سیگنال ها، وضعیت عصب ها و عضلات را ارزیابی کند
• کمترین درد و ناراحتی: این تست معمولا باعث کمی درد یا ناراحتی در محل ورود سوزن می شود. اما این درد موقتی است و پس از خارج شدن سوزن از بین می رود. برای کاهش درد، می توان از کرم های بی حس کننده یا اسپری های سرد کننده استفاده کرد
• بدون نیاز به مصرف دارو: این تست بدون نیاز به مصرف داروی خاصی انجام می شود. فقط باید به پزشک خود در مورد هرگونه داروی بدون نسخه یا تجویز شده مخصوصا داروهای رقیق کننده خون اطلاع دهید این تست همچنین برای بیمارانی که نمی توانند دارو بخورند یا به داروهای خاصی حساسیت دارند مناسب است.
معایب نوار عصب و عضله دو اندام
• درد و ناراحتی: این تست ممکن است برای برخی از بیماران باعث درد یا ناراحتی شود. زیرا در بخش نوار عضله، یک سوزن کوچک به عضله وارد می شود و فعالیت الکتریکی آن را ثبت می کند. این سوزن ممکن است باعث خونریزی، کبودی، عفونت یا آسیب عصبی یا عضلانی شود
• نیاز به همکاری بیمار: این تست نیاز به همکاری کامل بیمار دارد. بیمار باید در زمان مناسب عضله را منقبض یا شل کند. اگر بیمار نتواند به دستورات پزشک یا تکنسین گوش کند یا حرکات نادرست انجام دهد، ممکن است نتایج تست دچار خطا یا ناقص شوند
• محدودیت در تشخیص بیماری ها: این تست فقط قسمت محیطی دستگاه عصبی را بررسی می کند. این بدان معناست که اگر بیماری در قسمت مرکزی دستگاه عصبی مانند مغز یا نخاع باشد، این تست نمی تواند آن را تشخیص دهد. برای مثال، اگر بیمار دچار ام اس یا اسکلروز چندگانه باشد، این تست نمی تواند آن را تشخیص دهد برای تشخیص این نوع بیماری ها، ممکن است نیاز به تست های دیگری مانند ام آر آی یا پونکسیون نخاعی باشد
آماده شدن برای نوار عصب و عضله دو اندام
• شب قبل یا صبح تست، استحمام کنید یا دوش بگیرید تا چربی اضافی از پوست زدوده
• از چند روز قبل از تست، از مصرف پاک کننده ها، کرم ها یا روغن ها خودداری کنید
• لباس های راحت و گشاد بپوشید
• هرگونه جواهرات، ساعت، عینک یا هر جسم فلزی دیگر را پیش از تست خارج کنید
• قبل از تست، به پزشک خود در مورد هرگونه بیماری قلبی، پیس میکر، ایمپلنت های الکتریکی یا مغناطیسی، عفونت پوستی یا آسیب پوستی در محل انجام تست، حساسیت به الکترودها یا سوزن ها اطلاع دهید.
• در طول تست، به دستورات پزشک یا تکنسین گوش کنید و سعی کنید آرام و بی حرکت باشید
• قبل از تست، به پزشک خود در مورد هرگونه داروی بدون نسخه یا تجویز شده مخصوصاً داروهای رقیق کننده خون اطلاع دهید
سوزن های نوار عصب و عضله دو اندام
سوزن های نوار عصب و عضله دو اندام بخشی از آزمایش الکترومیوگرافی (EMG) هستند که برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی عضلات و اعصاب هدایت کننده آنها استفاده می شوند. این آزمایش می تواند به تشخیص بیماری هایی که باعث اختلال در عملکرد یا ارتباط بین عصب و عضله می شوند، کمک کند
برای انجام سوزن نوار عصب و عضله دو اندام، پزشک یک یا چند سوزن باریک و استریل را در عضله وارد می کند. این سوزن ها به دستگاه نوار عصب و عضله متصل هستند و سیگنال های الکتریکی را از عضله به صورت امواج بر روی مانیتور نمایش می دهند. پزشک می تواند با دیدن و شنیدن این امواج، وضعیت عضله و عصب را ارزیابی کند
سوزن نوار عصب و عضله دو اندام ممکن است باعث کمی درد یا ناراحتی در محل ورود سوزن شود. این درد معمولا موقتی است و پس از خارج شدن سوزن از بین می رود. برخی از عوارض نادر این آزمایش عبارتند از خونریزی، عفونت، آسیب عصبی یا عضلانی
سن مناسب نوار عصب و عضله دو اندام
نوار عصب و عضله دو اندام یک تست بی خطر و بدون عوارض جانبی است که برای افراد هر سنی قابل انجام است. اما برخی از شرایط ممکن است باعث شود که این تست برای برخی افراد مناسب نباشد. برای مثال، اگر شما دارای بیماری قلبی، پیس میکر، ایمپلنت های الکتریکی یا مغناطیسی، عفونت پوستی یا آسیب پوستی در محل انجام تست، حساسیت به الکترودها یا سوزن ها، یا داروی ضد انعقاد خون مصرف می کنید، باید قبل از انجام نوار عصب و عضله دو اندام به پزشک خود اطلاع دهید
عوارض نوار عصب و عضله دو اندام
عوارض نوار عصب و عضله دو اندام معمولا کمتر از ۱ درصد از موارد رخ می دهند و معمولا شدید نیستند. برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:
• خونریزی: در برخی موارد، ممکن است خونریزی کوچکی در محل ورود سوزن به عضله رخ دهد. این خونریزی معمولا با فشار دادن یا بستن پنبه به زودی متوقف می شود. اگر خونریزی زیاد یا مداوم باشد، باید به پزشک خود اطلاع دهید
• عفونت: در برخی موارد، ممکن است عفونتی در محل ورود سوزن به عضله ایجاد شود. این عفونت ممکن است باعث قرمزی، تورم، درد یا تب شود. اگر علائم عفونت داشتید، باید به پزشک خود اطلاع دهید
• آسیب عصبی: در برخی موارد، ممکن است سوزن به عصب بخورد و باعث آسیب عصبی شود. این آسیب ممکن است باعث درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف در اندام مورد آزمایش شود. این عوارض معمولا موقتی هستند و در عرض چند روز یا هفته بهبود می یابند. اما در برخی موارد، ممکن است آسیب عصبی دائمی باشد
• تداخل با برخی داروها یا شرایط پزشکی: در برخی موارد، ممکن است نوار عصب و عضله با برخی داروها یا شرایط پزشکی تداخل داشته باشد. برای مثال، اگر شما داروی ضد انعقاد خون مصرف می کنید، ممکن است خطر خونریزی شما افزایش یابد. یا اگر شما دارای بیماری قلبی، ممکن است تحریک الکتریکی به عصب ها باعث اختلال در ضربان قلب شما شود. بنابراین، قبل از انجام نوار عصب و عضله، باید به پزشک خود در مورد همه داروها یا شرایط پزشکی خود اطلاع دهید
هزینه انجام نوار عصب و عضله دو اندام
هزینه انجام نوار عصب دو اندام ممکن است بستگی به مرکز درمانی، پزشک متخصص، نوع و تعداد اندام های مورد آزمایش و سایر عوامل داشته باشد. به طور متوسط، هزینه انجام نوار عصب دو اندام در تهران بین ۲۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار تومان متغیر است. برای اطلاع از هزینه دقیق و رزرو وقت، بهتر است با کلینیک های معتبر و متخصص مراجعه کنید.
مراقبت های بعد از تست نوار عصب و عضله دو اندام
• استراحت کافی: بعد از تست نوار عصب و عضله دو اندام، ممکن است احساس خستگی، درد یا ناراحتی در اندام هایی که مورد بررسی قرار گرفته اند، داشته باشید. برای کاهش این علائم، بهتر است از فعالیت های سنگین یا طولانی خودداری کنید و اندام های خود را استراحت دهید. می توانید از یخ یا داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) مانند ایبوپروفن یا آسپرین برای کاهش درد یا التهاب استفاده کنید
• مراقبت از محل ورود سوزن: بعد از تست، ممکن است محل ورود سوزن به عضله خونریزی، کبودی، عفونت یا آسیب عصبی یا عضلانی داشته باشد. برای پیشگیری از این عوارض، بهتر است محل ورود سوزن را تمیز و خشک نگه دارید و از فشار یا مالش آن خودداری کنید. اگر خونریزی داشتید، می توانید با فشار دادن یک پنبه یا یک باند به مدت چند دقیقه آن را متوقف کنید. اگر عفونت داشتید، می توانید از کرم های ضد عفونی کننده استفاده کنید. اگر آسیب عصبی یا عضلانی داشتید، می توانید از داروهای ضد درد یا ضد التهاب استفاده کنید
• مراجعه به پزشک: بعد از تست نوار عصب و عضله دو اندام، باید به پزشک خود مراجعه کنید تا نتایج تست را با شما مرور کند و روش درمان مناسب را برای شما تعیین کند. اگر علائمی مانند تب، تورم، قرمزی، ترشح یا بوی بد از محل ورود سوزن، بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف یا فلج اندام ها، اختلال در تنفس، صحبت کردن یا بلعیدن داشتید، باید فورا به پزشک خود اطلاع دهید یا به اورژانس مراجعه کنید
چه نوع بیمه ای برای نوار عصب عضله دو اندام مورد قبول است
رای انجام این تست می توانید از بیمه های پایه، تکمیلی، خدمات درمانی و تامین اجتماعی استفاده کنید. البته بسته به نوع بیمه، میزان تخفیف و پوشش ممکن است متفاوت باشد.
برخی از بیمه های خصوصی نیز نوار عصب و عضله را پوشش می دهند. البته بسته به نوع و شرایط بیمه، ممکن است برای انجام این آزمایش نیاز به ارائه نسخه پزشک، تاییدیه بیمه، یا پرداخت بخشی از هزینه داشته باشید. برای اطلاع از جزئیات بیشتر، بهتر است با بیمه خود تماس بگیرید و از میزان پوشش و شرایط آن مطلع شوید. همچنین می توانید از لیست پزشکان مشترک با بیمه خود استفاده کنید و با آنها مشورت کنید.
چگونه نوار عصب و عضله دو اندام انجام می شود؟
این تست به دو روش می تواند انجام شود:
• روش سوزنی: در این روش، یک الکترود سوزنی کوچک و باریک به صورت مستقیم در عضله قرار می گیرد و سیگنال های الکتریکی را ثبت می کند. این سیگنال ها به صورت نمودار یا صدا قابل مشاهده و شنیدن هستند. این روش ممکن است کمی دردناک باشد ولی معمولاً بی خطر است
• روش سطحی: در این روش، چندین الکترود سطحی به پوست متصل می شوند و سرعت و قدرت سیگنال های الکتریکی را در داخل عصب بین دو یا چند نقطه اندازه گیری می کنند. این روش به مطالعه هدایت عصبی یا NCS معروف است و برای تشخیص آسیب دیدگی اعصاب مفید است
تفسیر نتایج نوار عصب و عضله دو اندام
تفسیر نتیجه نوار عصب و عضله دو اندام( به انگلیسی: Interpretation of the result of the emg strip) بستگی به چندین عامل دارد، مانند نوع و محل آزمایش، شرایط بیمار، و مقایسه با نرمال های آماری. برخی از پارامترهایی که در تفسیر نتیجه نوار عصب و عضله مهم هستند عبارتند از:
• دامنه: سیگنال الکتریکی که به صورت موج نشان داده می شود و دامنه ارتفاع آن است. دامنه بیانگر قدرت و اندازه عضله است
• CV: سرعت رسانش که سرعت حرکت تکانه الکتریکی در طول عصب را توصیف می کند. CV بیانگر سلامت و ضخامت پوشش میلین عصب است
• زمان: این عرض یک موج الکتریکی را توصیف می کند. زمان بیانگر طول عضله است
• بلوک هدایت: بلوک هدایت نشان دهنده گیر افتادن عصب مانند سندرم تونل کارپال است
• MUP: این فعالیت الکتریکی عضله در پاسخ به تحریک عصب است. MUP بیانگر تعداد و توزیع واحدهای موتوری عضله است
این پارامترها می توانند به پزشکان در تشخیص بیماری های عصبی و عضلانی کمک کنند، مانند دیسک بین مهره ای، میاستنی گراویس، دستروفی عضلانی و غیره
البته تفسیر نتیجه نوار عصب و عضله دو اندام نیاز به دانش و تجربه تخصصی دارد و نمی توان به صورت ساده و کلی آن را توضیح داد
آیا نوار عصب و عضله دو اندام درد دارد؟
به طور کلی، می توان گفت که نوار عصب و عضله یک تست کمی دردناک است، اما برای اکثر بیماران قابل تحمل است. ممکن است وارد شدن سوزن ها در عضلات کمی احساس سوزش یا نیش دهنده داشته باشد، اما معمولا درد ناشی از آن طی چند ساعت به صورت خود به خود از بین می رود
برخی از بیماران ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به درد داشته باشند و برای آنها این تست ممکن است غیر قابل تحمل باشد. در این صورت، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و از او بخواهید که از روش های کاهش درد مانند استفاده از کرم های موضعی استفاده کند
بهترین دکتر متخصص نوار عصب و عضله دو اندام
دکتر شبنم رفیع زاده
متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات.گرفتن نوار عصب و عضله دو اندام
تهران – اتوبان اشرفی اصفهانی – بلوار مرزداران – بعد از خیابان رضایی نژاد و بهار- ساختمان ایمان – طبقه همکف شرقی(پشت دارو خانه دکتر ختمی)
اطلاعات تکمیلی
تخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات و عضلات، دارای مدرک تکمیلی اختلالات حافظه از دانشگاه علوم پزشکی تهران
رتبه برتر دوره تخصص مغز و اعصاب
مقاله ی خیلی خوبی بود .ممنون از راهنماییتون بهترین متخصص رو پیدا کردم برای نوار عصب و عضله
خیلی وقت بود دنبال دکتر خوب میگشتم
فوق العاده بود من واقعا از سایت خوبتون ممنونم خیلی بهم کمک کرد