با روش های جدید درمان سکته مغزی آشنا شوید.

آخرین تاریخ آپدیت 2023-07-14 توسط

درمان سکته مغزی شما از لحظه ای شروع می شود که خدمات فوریت های پزشکی (EMS) برای انتقال شما به بیمارستان می رسند.هنگامی که در بیمارستان بستری می شوید، ممکن است مراقبت های اورژانسی، درمان برای جلوگیری از سکته مغزی دیگر، توانبخشی برای درمان اثرات سکته مغزی یا هر سه مورد را دریافت کنید.

سکته مغزی معمولاً به دلیل انسداد یا خونریزی در مغز رخ می‌دهد. این اتفاق می‌تواند به صورت ناگهانی و در هر سنی رخ دهد، اما بیشتر در افراد بالای ۶۰ سال اتفاق می‌افتد. عوامل خطر شامل بیماری‌های قلبی، دیابت، فشار خون بالا، سابقه خانوادگی، سابقه سکته مغزی یا TIA (موقتاً اختلالات عبوری در گردش خون مغزی) و مصرف دخانیات و الکل می‌باشند. همچنین فعالیت‌های بیش از حد و استرس نیز می‌تواند عامل افزایش خطر سکته مغزی باشد.

چه روش‌های درمانی برای سکته مغزی وجود دارد؟

برای درمان سکته مغزی، نوع و مکان سکته، میزان آسیب و عوارض وضعیت بیمار را تعیین می‌کنند. برای درمان سکته مغزی روش‌های مختلفی وجود دارد که بستگی به نوع و شدت سکته مغزی دارند. در ادامه، روش‌های درمان سکته مغزی را بررسی می‌کنیم.

درمان با داروها

در بیشتر موارد سکته مغزی ایسکمیک، داروهایی مانند ترومبولیتیک‌ها (مانند بافرپلاسمین و التی‌پلاس) برای حل ترومبوس (انسداد) عروق خونی استفاده می‌شوند.

جراحی

در بعضی موارد برای درمان سکته مغزی هموراژیک، ممکن است نیاز به جراحی برای کنترل خونریزی در مغز باشد. در برخی موارد، این جراحی ممکن است شامل حذف یا کاهش حجم خونریزی شده در مغز باشد.

تزریق مواد برای حل ترومبوس

در بعضی موارد، ممکن است تزریق مواد مانند تنکوپلاستین برای حل ترومبوس در عروق خونی مغز استفاده شود.

درمان اکسیژن

در بعضی موارد، تزریق اکسیژن به بیمار ممکن است به عنوان درمان همراه برای سکته مغزی استفاده شود.

درمان با فیزیوتراپی

درمان با فیزیوتراپی می‌تواند به عنوان یکی از روش‌های مکمل درمان سکته مغزی استفاده شود. این روش شامل تمرینات فیزیکی و حرکات توانبخشی مانند تمرینات حرکتی و تمرینات تعادل است.

درمان مشکلات بیماری‌های همراه

در صورت وجود مشکلات بهداشتی جانبی مانند فشار خون بالا یا دیابت، باید این مشکلات نیز درمان شوند

به طور کلی، درمان سکته مغزی باید توسط پزشک تخصصی انجام شود و باید به دقت انجام شود تا عوارض جانبی مانند خونریزی و ترومبوز (بسته شدن عروق خونی) کمتر شود. همچنین، مراقبت‌های پس از درمان نیز لازم است تا به ریسک بازگشت سکته مغزی کمک کند.

بیشتر بخوانید:بیماری های مغز و اعصاب

درمان سکته های ایسکمیک

سکته مغزی ایسکمیک یا انسدادی، به دلیل ایجاد انسداد در یکی از عروق خونی که به مغز می‌رسد، ایجاد می‌شود.بیشتر سکته های مغزی ایسکمیک است.

برای درمان سکته مغزی ایسکمیک، روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌تواند به عنوان درمان اصلی یا درمان همراه با درمان اصلی استفاده شود. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

درمان با داروها

درمان با داروهای ضدانعقاد و آنتی‌کواژانت‌ها، می‌تواند برای بیمارانی که سکته مغزی به دلیل انسداد عروق خونی در مغز دارند، موثر باشد

تزریق ترمیم کننده بافت (tissue plasminogen activator (tPA

ترمیم کننده بافت می‌تواند برای درمان بیماران با سکته مغزی ایسکمیک موثر باشد، اگر در طی ۴۵ دقیقه اولیه بعد از شروع علائم سکته مغزی تزریق شود. این دارو باز کننده عروق خونی است که می‌تواند به کاهش انسداد عروق خونی و بهبود جریان خون در مغز کمک کند.

این دارو (tpa) به روش‌های مختلفی تجویز می‌شود، از جمله تجویز دارو به بیمار از طریق سرم در مدت زمان معین یا مسدود کردن مستقیم آن در همان ورید از طریق عروق خونی ران با استفاده از دستگاه آنژیوگرافی.

آنژیوپلاستی

در برخی موارد، ممکن است از این روش استفاده شود تا عروق خونی را با استفاده از تکنیک‌های مختلفی مانند لیزر، بالن‌بندی و یا داروهای تزریقی بازسازی و انسداد را کاهش دهد.

جراحی

در برخی موارد، ممکن است برای کنترل خونریزی در مغز، از عمل جراحی استفاده شود که معمولاً به عنوان خطرناکترین روش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگر شما یا عزیزانتان علائم سکته مغزی دارید، باید سریع به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را برای شما تعیین کند.

درمان سکته های ترومبکتومی

ترومبکتومی یک روش بسیار مؤثر برای درمان سکته مغزی ایسکمیک است. در این روش، پزشک با استفاده از یک کاتتر و ابزارهای خاص، ترومبوس (انسداد) عروق خونی را از داخل عروق خونی حذف می‌کند.

ترومبکتومی تنها در درمان سکته مغزی ناشی از لخته شدن خون در رگ های خونی بزرگ مغز موثر است.

این روش برای بیمارانی مناسب است که عروق خونی در مغزشان به دلیل یک ترومبوس بسته شده است. بیمار باید در مرحله اول مورد ارزیابی و تصویربرداری قرار گیرد تا پزشک بتواند اندازه، موقعیت و شدت سکته را تعیین کند و در صورت لازم، ترومبکتومی را توصیه کند.

ترومبکتومی، به عنوان یکی از جدیدترین روش‌های درمان سکته مغزی ایسکمیک، امکان بهبود بیماری را بهبود می‌بخشد و می‌تواند به عنوان یک روش درمانی مؤثر برای بیمارانی که درمان با داروهای تزریقی موثر نیست، مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، ترومبکتومی باید توسط پزشک تخصصی انجام شود و باید به دقت انجام شود تا عوارض جانبی مانند خونریزی و ترومبوز (بسته شدن عروق خونی) کمتر شود.

درمان سکته اندارترکتومی کاروتید

سکته اندارترکتومی کاروتید، به دلیل انسداد عروق خونی کاروتید، که عروقی هستند که خون به مغز می‌رسانند، ایجاد می‌شود. برای درمان سکته اندارترکتومی کاروتید، روش‌های مختلفی وجود دارد، اما در برخی موارد، اندارترکتومی کاروتید می‌تواند به عنوان روش درمانی اصلی استفاده شود.

در این روش، بخشی از عروق خونی کاروتید که تنگ شده است، با استفاده از عمل جراحی برداشته می‌شود. برای انجام این عمل، پزشک یک برش را در ناحیه گردن ایجاد می‌کند و به عروق خونی کاروتید دسترسی پیدا می‌کند. سپس بخشی از عروق خونی کاروتید که تنگ شده است، برداشته می‌شود و عروق خونی بعدی با استفاده از یک پروتز جایگزین می‌شود.

این روش ممکن است برای بیمارانی که عروق خونی کاروتیدشان تنگ شده‌اند و در معرض خطر سکته مغزی هستند، مفید باشد. با این حال، اندارترکتومی کاروتید به دلیل خطرات جراحی، باید توسط پزشک تخصصی و با توجه به وضعیت بیمار، تعیین شود. عوارضی که ممکن است پس از این عمل جراحی رخ دهند، شامل خونریزی، عفونت، ترومبوز (بسته شدن عروق خونی) و سایر عوارض جانبی می‌شوند.

درمان سکته مغزی هموراژیک

سکته مغزی هموراژیک به دلیل خونریزی در مغز ایجاد می‌شود. درمان سکته مغزی هموراژیک بستگی به نوع و شدت خونریزی دارد.

برای درمان خونریزی ناشی از سکته مغزی هموراژیک، ممکن است از روش‌های مختلف استفاده شود

جراحی

در برخی موارد، ممکن است برای کنترل خونریزی در مغز، از عمل جراحی استفاده شود. این روش ممکن است شامل حذف بخشی از بافت مغزی خونریزی شده یا حذف خون از مغز باشد.

درمان با داروها

برای کنترل خونریزی و کاهش خطر افزایش آن، ممکن است از داروهایی مانند ضدانعقاد و آنتی‌فیبرینولیتیک‌ها استفاده شود.

مراقبت حمایتی

بیمار باید در بخش مراقبت های حمایتی بستری شود و مراقبت‌های مناسب برای کنترل فشار خون، کاهش خطر خونریزی و مشکلات دیگر ایجاد شده به علت سکته مغزی هموراژیک ارائه شود.

در هر صورت، درمان سکته مغزی هموراژیک باید توسط پزشک تخصصی انجام شود و باید به دقت انجام شود تا عوارض جانبی مانند خونریزی و ترومبوز (بسته شدن عروق خونی) کمتر شود.

جراحی برای هیدروسفالی

هیدروسفالی (همچنین شناخته شده به عنوان تورم مغزی) به معنای انباشت یا تجمع مایع نخاعی در مغز است که ممکن است به دلیل اختلال در جریان مایع نخاعی یا جذب آن ایجاد شود. در برخی موارد، جراحی ممکن است برای درمان هیدروسفالی مورد استفاده قرار گیرد.

در بسیاری از افراد مبتلا به هیدروسفالی، جراحی انجام نمی‌شود و درمان با داروها مانند دیورتیک‌ها (داروهایی که کمک می‌کنند تا بدن از مایع نخاعی بیشتری خلاص شود)، کورتیکواستروئیدها (داروهایی که به مغز کمک می‌کنند تا مایع نخاعی کمتری تولید کند) و آنتی‌استروئیدها (داروهایی که به کاهش التهاب و تورم در مغز کمک می‌کنند) انجام می‌شود.

در مواردی که هیدروسفالی شدید است و درمان با داروها به خوبی جواب نمی‌دهد، جراحی ممکن است برای کاهش فشار مایع نخاعی در مغز و بهبود علائم ایجاد شده از هیدروسفالی انجام شود. در این روش، پزشک یک شانزدهمین (یک دستگاه کوچک و لوله‌ای) را در مغز قرار می‌دهد و یک سوئیچ جریان مایع نخاعی را نصب می‌کند. با افزایش جریان مایع نخاعی، مایع نخاعی از مغز به سمت دیگر بخش‌های بدن جریان پیدا می‌کند و فشار در مغز کاهش می‌یابد.

در کل، جراحی برای هیدروسفالی باید توسط پزشک تخصصی انجام شود و باید به دقت انجام شود تا عوارض جانبی مانند عفونت و خونریزی کمتر شود.

درمان سکته مغزی به روش استندگذاری

در روش استند گذاری که یکی دیگر از درمان سکته مغزی محسوب می شود، پزشکان پس از استفاده از تصاویر مغز برای یافتن محل دقیق رگ مسدود شده، می توانند با قرار دادن استند فلزی یا پلاستیکی و تاثیر رگ، راه را برای جریان خون باز کنند. در شرایطی که هیچ یک از دو روش ذکر شده جواب نمی دهد و بیمار در مرحله خطرناکی قرار می گیرد، پزشک برای جلوگیری از سکته عمل جراحی انجام می دهد.

آیا درمان سکته مغزی با داروها همیشه موثر است؟

درمان سکته مغزی با داروها، به خصوص در سکته مغزی ایسکمیک، می‌تواند بسیار موثر باشد اما همیشه موثر نیست. در برخی موارد، ممکن است داروها به دلیل عوارض جانبی یا عدم توانایی در حل ترومبوس (انسداد) عروق خونی، موثر نباشند.

علاوه بر این، زمان شروع درمان با داروها برای حل ترومبوس بسیار مهم است. هر چه زمان شروع درمان بیشتر باشد، احتمال موفقیت درمان با دارو کاهش می‌یابد. به عنوان مثال، بعضی از داروها مانند ترومبولیتیک‌ها باید در عرض ۳ تا ۴.۵ ساعت از شروع علائم سکته مغزی تجویز شوند. بنابراین، در صورت بروز علائم سکته مغزی، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرده و بر اساس نوع و شدت سکته، پزشک درمان مناسب را مشخص می‌کند. ممکن است در برخی موارد، جراحی بهترین گزینه برای درمان سکته مغزی باشد.

آسپرین و سایر داروهای ضد پلاکتی

درمان سکته مغزی شامل استفاده از داروهای ضد پلاکتی مانند آسپرین، کلوپیدوگرل، پراسوگرل و داروهای دیگر می شود. این داروها با کاهش تشکیل لخته در رگ ها، پیشگیری از تکرار سکته مغزی و بهبود عملکرد عصبی بیماران کمک می کنند.

آسپرین یک داروی ضد پلاکتی است که به صورت معمول برای پیشگیری از سکته قلبی و عروق مغزی مصرف می شود. آسپرین با کاهش تشکیل لخته های خونی و کاهش التهاب در رگ ها، باعث کاهش خطر بروز سکته مغزی می شود. همچنین، در برخی موارد، آسپرین به عنوان درمان فوری برای سکته مغزی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

داروهای دیگری مانند کلوپیدوگرل، پراسوگرل و داروهای دیگر از گروه تیکلوپیدین ها نیز برای کاهش تشکیل لخته در رگ ها و پیشگیری از سکته مغزی مورد استفاده قرار می گیرند.

همچنین، در برخی موارد، داروهای ضد پلاکتی به همراه داروهای ضدانعقادی مانند وارفارین مورد استفاده قرار می گیرند. این داروها با کاهش تشکیل لخته در رگ ها و کنترل خونریزی، به پیشگیری از تکرار سکته مغزی کمک می کنند.

چه علائمی باید برای شروع درمان با داروها و یا جراحی سکته مغزی وجود داشته باشد؟

سکته مغزی شامل علائمی هستند که به دلیل ایجاد اختلال در جریان خون در مغز ایجاد می‌شوند. برخی از این علائم عبارتند از:

– سردرد شدید و ناگهانی

-عدم توانایی در حرکت یکی از قسمت‌های بدن مانند بازو یا پا

– عدم توانایی در گفتار و مخفف شدن کلام

-اختلال در دید یا دوبینی

– سرگیجه شدید و ناگهانی

-افت فشار خون

-افتادگی صورت یا ناحیه دهان

-داشتن درد در ناحیه سینه یا احساس تنگی نفس

هر چه زودتر در صورت بروز علائم سکته مغزی، به پزشک مراجعه کنید، احتمال موفقیت در درمان بیشتر خواهد بود. پزشک ممکن است با استفاده از امتیازدهی مختلف (مانند امتیاز‌دهی NIHSS) و تصاویر تشخیصی (مانند سونوگرافی، CT scan و MRI) نوع سکته مغزی و شدت آن را تشخیص دهد و درمان مناسب را مشخص کند. در بعضی موارد، ممکن است نیاز به تحویل فوری به بخش اورژانس یا بستری شدن در بیمارستان باشد.

نتیجه گیری:

درمان سکته مغزی به نوع و شدت آن بستگی دارد. اگر سکته مغزی خفیف باشد، می توان آن را با روش های اورژانسی درمان کرد. اما اگر مشکل فرد با درمان سریع برطرف نشد، پزشک باید از درمان های بعدی استفاده کند. برداشتن لخته با ترومبکتومی، استنت گذاری و جراحی از جمله روش های درمان سکته مغزی است که در موارد شدیدتر باید مورد توجه قرار گیرد.

افرادی که عوارض ناشی از سکته مغزی را تجربه می کنند معمولاً بدون تغییر سبک زندگی و استفاده از روش هایی مانند توانبخشی نمی توانند به حالت عادی برگردند. بنابراین اگر بخواهیم از آسیب مغزی و عوارض ناشی از سکته جلوگیری کنیم باید بعد از درمان به موارد مختلفی توجه کنیم. بیمار پس از ترخیص از درمان باید تحرک لازم را داشته باشد و با روش های توانبخشی تحرک خود را کنترل کند. اگر فرد بعد از درمان نتواند مراقبت کند، در معرض خطر سکته مغزی دیگر قرار خواهد گرفت.